Jak rozprzestrzeniała się malaria? Zrekonstruowano 5500 lat historii choroby
14 czerwca 2024, 09:47Malaria to jedna z najbardziej zabójczych chorób w historii ludzkości. W 2022 roku zanotowano 249 milionów zakażeń i 608 000 zgonów w 85 krajach. Obecnie ograniczona jest głównie do obszarów tropikalnych, ale nieco ponad 100 lat temu występowała na połowie powierzchni Ziemi, w tym w USA, Kanadzie, w Skandynawii i na Syberii. Choroba jest przedmiotem intensywnych badań, również dotyczących jej historii i ewolucji
Celtycka dynastia w Europie Środkowej. Badania genetyczne potwierdzają pokrewieństwo książąt
5 czerwca 2024, 09:10Celtowie pozostawili wiele śladów w Europie. Jednymi z najwspanialszych są kurhany Eberdingen-Hochdorf i Asperg-Grafenbühl, oddalone od siebie o 10 kilometrów. Zwane wspólnie Fürstengräber są jednymi z najlepiej wyposażonych prehistorycznych grobów odkrytych na terenie Europy. Od dawna podejrzewano, że książęta pochowani w Eberdingen-Hochdorf i Asperg-Grafenbühl byli spokrewnieni. Jednak dopiero badania genetyczne pozwoliły na zweryfikowanie tych przypuszczań, mówi Dirk Krausse z Krajowego Biura Ochrony Zabytków Badenii-Wirtembergii.
Narodziny pierwszych galaktyk. Teleskop Webba umożliwił przeprowadzenie unikatowych badań
27 maja 2024, 10:19Teleskop Jamesa Webba pozwolił naukowcom z Uniwersytetu w Kopenhadze zaobserwować jedne z pierwszych galaktyk we wszechświecie. To pierwsze „bezpośrednie” obrazy rodzących się najstarszych galaktyk. Już wcześniej Teleskop Webba pokazał nam wczesne galaktyki na późniejszych etapach rozwoju. Tutaj widzimy ich narodziny, a tym samym, powstawanie pierwszych układów gwiezdnych we wszechświecie, mówi profesor Kasper Elm Heintz, który kierował zespołem badawczym z Instytutu Nielsa Bohra.
Promieniowanie kosmiczne pozwoliło na dokładne datowanie prehistorycznej wsi z Grecji
22 maja 2024, 08:13Po raz pierwszy udało się datować prehistoryczną osadę wczesnych rolników z dokładnością do 1 roku. Dokonali tego naukowcy z Uniwersytetu w Bernie, którzy podczas prac w osadzie na północy Grecji wykorzystali zarówno pierścienie drzew, z których wzniesiono budynki, jak i nagły wzrost kosmicznego radiowęgla, do którego doszło w 5259 roku p.n.e. Dzięki ich pracy osada może stać się punktem referencyjnym dla datowania wielu innych stanowisk na południowym-wschodzie Europy.
Głowa egipskiej mumii w tajemniczy sposób trafiła do Australii. Teraz odtworzono wygląd zmarłej
20 maja 2024, 08:43W szkolnej bibliotece Grafton High School w Nowej Południowej Walii, od ponad 100 lat można oglądać zmumifikowaną głowę. Nie wiadomo, jak trafiła ona do placówki oświatowej położonej 480 kilometrów od Sydney. Jednak dokument z epoki zapewnia, że jest to głowa z prawdziwej egipskiej mumii. Nowoczesna technologia pozwoliła teraz na odtworzenie wyglądu zmarłej kobiety.
SI znalazła różnice międzypłciowe w budowie mózgu na poziomie komórkowym
17 maja 2024, 09:10Algorytmy sztucznej inteligencji wykazały, że istnieją różnice międzypłciowe w organizacji mózgu na poziomie komórkowym. Występują one w istocie białej. To tkanka znajdująca się pod korą mózgową. Tworzy ona szlaki łączące różne części kory i obszary pozakorowe. Częścią istoty białej jest też spoidło wielkie, które łączy obie półkule.
Sztuczna inteligencja Wielkim Filtrem? To z jej powodu nie możemy wykryć obcych cywilizacji?
13 maja 2024, 11:20W Acta Astronautica ukazał się interesujący artykuł, którego autor – Michael A. Garrett, dyrektor Jodrell Bank Centre for Astrophysics na University of Manchester – zastanawia się czy to nie sztuczna inteligencja jest przyczyną, dla której nie odkryliśmy dotychczas sygnałów wysłanych przez obcą cywilizację. Uczony rozważa możliwość, że SI jest wąskim gardłem rozwoju, które w rzeczywistości zagraża długoterminowemu przetrwaniu cywilizacji technicznej.
Armatorzy oszczędzają i zrzucają zanieczyszczenia do Bałtyku. Kosztuje nas to setki milionów euro
9 maja 2024, 13:58Morze Bałtyckie to niezwykle delikatny ekosystem, jedno z najbardziej zagrożonych mórz świata. Tymczasem armatorzy statków, zamiast zainwestować w czystsze technologie, inwestują w instalacje, dzięki którym zrzucają do wody odpady powstałe w procesie oczyszczania spalin. Naukowcy z Uniwersytetu Technologicznego Chalmersa obliczyli, że same tylko społeczno-ekonomiczne koszty takich działań wyniosły w latach 2014–2022 ponad 680 milionów euro.
Rzymsko-germańskie bóstwo ze Stuttgartu było częścią wielkiej kolumny Jowisza
2 maja 2024, 11:34W Bad Cannstatt, najstarszej dzielnicy Stuttgartu, archeolodzy pracujący na terenie rozbudowy miejscowej szkoły, znaleźli niepozorny kamień, który okazał się silnie zwietrzałą rzeźbą przedstawiającą rzymsko-germańskie bóstwo. W latach 100–150 znajdował się tutaj fort rzymskiej kawalerii, po czym do roku ok. 260 rozwijało się intensywnie osadnictwo cywilne. Znaleziona właśnie rzeźba niewątpliwie ma związek z odkryciami dokonanymi ponad 100 lat temu.
Zmieniamy nie tylko powierzchnię Ziemi. Wpływ człowieka widoczny jest głęboko pod powierzchnią
30 kwietnia 2024, 07:01Wpływ człowieka na powierzchnię Ziemi jest oczywisty, widoczny od tysiącleci i dobrze zbadany. Co jednak z głębokimi partiami podpowierzchniowymi? Naukowcy z University of Arizona zbadali, jak człowiek wpływa na obszary planety położone na głębokości poniżej 500 metrów. O wynikach tych badań poinformowali na łamach pisma Earth's Future, wydawanego przez Amerykańską Unię Geologiczną.
